Аԥсуа Аҳра
Аԥсуа аҳра (ақырҭ. აფხაზთა სამეფო [Аԥхазҭа самеԥо], абырз. Αμπχαζικό βασίλειο [Ампхазико басилеио], араб. المملكة الأبخازية [Алмамлакат ель-Абхазиа]) ма Аԥсуа хәынҭқарра — Аԥснытәи аҭоурыхтә афеодалтә аҳра, ианырҵаз 786 шықәса рзы, Лауан (Леон) II аԥсха дынааз, зегьы реихабы адгьыл иигаз иара иҷкәынцәа Аԥсни, Қырҭтәылеи, Азербаиџьани, Ҭырқәтәылеи иахьа атерриториа рыхра иаан, Аԥсҳара аӷақәа Кавказ регион аҿы ирацәаны иаҿагылан, Кахеҭиа аҳра Ермантәыла, Қарҭли аҳра иааибашьон. Ахьыԥшақәа Аԥсуаа - Тао-Кларџьеҭи, анагӡара амаҵура зегьы реиҳа аамҭа рҭоурых иаҿын, Аԥсҳара аҭынчра ирымбаӡеиҭ, ҿнақ арабцәа, зны-зынла авизантиицәа Аԥсны иаххылан, аҩнықәа ирбгон, амца иарҭон ақалақьқәа дара аибысларақәа рырҭәон нас амԥыҵахалаҩцәа рхатәымдгьыл иҩны ирҵон.
| Аԥсуа Аҳра | |
|---|---|
 | |
| Аҳҭнықалақь | Қәҭешь |
| Ашьақәгылара | 778 ш. |
| Аӡра | 1008 ш. |
| Аофициалтә бызшәақәа | Аԥсуа бызшәа, Абырзен бызшәа, |
| Абызшәақәа | Аԥсшәа (Арра бызшәа, аԥсҳақәа абызшәа), Аелын бызшәа (Аныҳара бызшәа) |
| Ауааԥсыра рхыԥхьаӡара | ҩык |
Аԥсҳацәа рсиа
| Аҳ | Амчра аамҭа | Ажәла |
|---|---|---|
| Лауан II | 786 - 806 | Ачаа |
| Феодоси II | 806 - 825 | Ачаа |
| Дырмит II | 825 - 861 | Ачаа |
| Гьаргь I | 861 - 868 | Ачаа |
| Иоанн | 868 - 888 (ампыҵахалаҩ) | Шавлиани |
| Адарнасе | ? - 888 (ампыҵахалаҩ) | Шавлиани |
| Баграт I | 888 - 893 | Ачаа |
| Константин III | 893-922 | Ачаа |
| Гьаргь II | 922 - 957 | Ачаа |
| Лауан III | 957 – 967 | Ачаа |
| Дырмит III | 967 – 975 | Ачаа |
| Феодоси III | 975–978 | Ачаа |
| Баграт II (III) | 978 – 1004 – 1008? | Багратиони |
Алитература
- БИГУАА, Валери. Аԥсны аҭоурых (1921 шықусынӡа, иаазыркьаҿны). Аҟәатәи Атипографиа. Аҟәа. 1992. 130 д.
- О.Х. БГАЖБА, С.З. ЛАКОБА. "Аԥсны афеодалтә аамҭакәа аҿы". (2015, Аҟәа). онлаин.
