Кірылічны алфавіт
Cyrillic letter Short I.svg
Кірыліца
АБВГҐДЂ
ЃЕ(Ѐ)ЁЄЖЗ (Ζ)
ЅИ(Ѝ)ІЇЙЈ
КЛЉМНЊО
ПРСТЋЌУ
ЎФХЦЧЏШ
ЩЪЫЬЭЮЯ
Гістарычныя літары
(Ҁ)(Ѹ)Ѡ(Ѿ)(Ѻ)Ѣ
ѤІѢѦѪѨѬѮ
ѰѲѴ(Ѷ)Ын
Літары неславянскіх моў
ӐӒӘӚӔҒӶ
ҔӖҼҾӁҖӜ
ҘӞӠӤӢӀҊ
ҚҞҠӃҜԞӅ
ӍҤҢӉӇӦӨ
ӪҨҦҎҪҬӲ
ӰӮҮҰҲҺҴ
ӴҶӋҸӸҌӬ
Заўвага. Знакі у дужках
не маюць статусу
(самастойных) літар.

Й й (І нескладовае) — літара большасці славянскіх кірылічных алфавітаў (10-я ў балгарскім, 11-я ў беларускім і рускім, 14-я ва ўкраінскім. У сербскім і македонскім адсутнічае, замест яе ўжываецца літара Ј). Літара Й уваходзіць таксама ў кірылічныя пісьменнасці многіх неславянскіх моў.

Літара Й пазначае нескладовы галосны гук [i̯] і блізкі да яго звонкі зычны [j]. Ва ўкраінскай і балгарскай мовах спалучэнне йо выкарыстоўваецца ў пачатку слоў і пасля галосных замест адсутнай у іх літары Ё.

Пры увядзенні грамадзянскага шрыфту ў 1707—1711 гадах былі скасаваны ўсе надрадковыя знакі, і асобы знак Й знік. Ён быў адноўлены ў 1735 годзе (часта гэту дату лічаць датай узнікнення літары Й), але фармальна асобнай літарай не лічыўся: не ўключаўся ў пералік літар азбукі, не меў парадкавага нумара, у слоўніках аб’ядноўваўся з И і падобн. Афіцыйна літарай алфавіта Й стала толькі ў XX стагоддзі, хоць нейкае «ўшчамленне ў правах» захоўваецца дагэтуль: калі пункты пералічэння чаго-небудзь пазначаюцца беларускімі літарамі, то й (як і ў, ы, ь)[1], пры гэтым прапускаецца.

У XVIII—XIX стагоддзях на ўзор рускага грамадзянскага шрыфту літара Й увайшла ў грамадзянскія шрыфты балгарскай, украінскай і беларускай моў. Да сярэдзіны XIX стагоддзя літара Й выкарыстоўвалася і ў сербскай пісьменнасці, але затым была заменена лацінападобнай літарай Ј, якая была перанята і македонскай пісьменнасцю.

Зноскі

  1. Беларуская мова: Энцыклапедыя / Пад рэд. А. Я. Міхневіча. — Мн.: БелЭн, 1994.
🔥 Top keywords: Галоўная старонкаКарлес ПучдэмонАдмысловае:SearchАдмысловае:RecentChangesАндрэй ПачобутАнгкор-ВатДзень ВоліКуфарМакс фон ЛаўэXbox Series X and Series S82Маньчжурская моваNGC 5241Трыўмфальная арка КанстанцінаЭдвард МункСушыУэйн ГрэцкіБеларуская Народная РэспублікаНавуковая ступеньWilliam HillЖан-Мары Гюстаў ле КлезіёРычмандNGC 5421AКубак Канады 1981ЗубыПолеNGC 794Раўніна ХрысаІнтэрнэт рэчаў354 да н.э.ПрышчэпкаNGC 448Песня Лёду і АгнюАрхіпелагМіжнародная Сталінская прэмія «За ўмацаванне міру паміж народамі»BelieveДжэймс КоналіДадліБадэнКанадскі доларNaNoWriMoIC 162ПрыназоўнікКамін’ягаГодАндрэй Валер’евіч АрлоўскіБерлінскі кінафестываль 1970СаджыЛхасаТрыўмфальная аркаIC 3617Дэвонскі перыядПальчатакарэннік ФуксаФК Атлетык БільбааПалярная зоркаЕгіпецкі фунтВінавальны склонНеаархейСтары МэрчыкПрата-СезіяКазьма і ДаміянАксельсанСпіс касмічных запускаў у 2022 годзеБеларусьМаксім ТанкВікіпедыя:ФорумУладзімір КараткевічДжэймс ДжойсМіхаіл Захаравіч БашлакоўКатэгорыя:Населеныя пункты паводле алфавітаСпакойнага шчасця не зычу нікомуВікіНацыянальны алімпійскі камітэт Рэспублікі Беларусь.neФайл:Flag of Navahradak.svgЯнка КупалаКузьма ЧорныБахмутВікіпедыя:СупольнасцьOnliner.byМая БесядзьМаксім БагдановічРымБеларуская моваПятрусь БроўкаКаласы пад сярпом тваімЯкуб КоласВікіпедыя:Праект:WikiGap 2023 BelarusАркадзь КуляшоўВікіпедыя:ДаведкаАдольф ГітлерНовая зямля (паэма)Паўстанне 1794 годаSpecial:SearchАлесь РазанаўВасіль БыкаўРазмовы:НароўляВікіпедыя:Віківясна-2023Трэцяя Устаўная грамата